+شفیعی کدکنی
غیر از هنر که تاج سر آفرینش است
دوران هیچ منزلتی جادوانه نیست
وقتی عباس ِ کیارستمی از دنیا رفت درست همان جایی که وقتی خبر را خواندم نشسته بودم، نشستم و گریه کردم. واکنشهام را که نشان دادم، تمام که شد، اشکهایم خشک شدند و صبح روز بعد فقط پف ِ دور چشمم باقی ماند، هنوز باورم نشده بود. انفجار خیلی زود اتفاق میافتد ولی باور خیلی دیرتر و دیرتر. اما بیایید از یک نظرگاه دیگر به ماجرای مرگ ِ کیارستمی نگاه کنیم.
پزشکی که جراحی اول عباس کیارستمی را به عهده داشته است، در روزی که او جراحی داشته به تعطیلات رفته بوده و انجام جراحی را به انترنش میسپارد و بعد از پیچیدگیهایی که باعث میشود در رسانهها خبر بپیچد که او سرطان دارد و برای خودش هم جراحی بعدی الزامی بشود، پزشک ارشد خبردار میشود و میپرسد: "مگر طرف آدم معروفی بوده؟"
گذشته از این که داستانهایی که دارند در گروهها و شبکههای اجتماعی از روند ِ درمان کیارستمی در ایران میچرخند صحت دارند یا نه، بیایید از نظرگاه جامعهای به ماجرا نگاه کنیم که پزشک را والاتر و مفیدتر از هنرمند میداند. جامعهای که فرزندانش را مجدانه از هنرمند شدن باز میدارد درحالی که خبری از هنرمندانش ندارد، و به سمت ِ شغلهای درمانی میلغزاند درحالی که از جامعه درمان هم مطلقا خبردار نیست. جامعهای که معاشرت با کارگردانان جوان و موزیسینها را برای فرزندان نوجوانش بدآموزی میداند و آنها را تشویق میکند که هرگز هنرمند نشوند، جامعهای که عکسهای نخل طلای اصغر فرهادی را به اشتراک میگذارد و رگ غرور ملیاش میزند بیرون ولی فردا یادش میرود کن کجاست و نخل طلا اصلا دقیقا چه چیزی هست.
عباس کیارستمی همهجا شناخته شده بود و در وطن خودش کمتر از همهجا، در ماههای آخر عمرش هم گفته بود. حالا او جانش را در جایی از دست داده که بیشتر از وطنش قدر ِ هنرش را میداند، وطنی که فیلمهایش را فقط به مناسبت مرگش، آن هم با چند دقیقه سانسور از تلویزیون ملی پخش میکند که مخاطبینش بپرسند " اصلا عباس کیارستمی کی هست؟" وطنی که پزشک تحصیلکردهاش کیارستمی را نمیشناسد، بازیگر پرطرفدار گیشهایاش هم حتی او را نمیشناسد، چه برسد به انسانهای عادی جامعه. مردم ِ کوچه و بازار. که همیشه شخصیت اصلی و مکمل و سوم و چهارم فیلمهایش بودند. آیا هنوز هم پزشکانی که از شوخی مهران مدیری با خودشان ناراحت بودند، اعتراضی دارند؟ آیا صدای اعتراض و بیانیه روشنگر هنوز از جوامع پزشکی به گوش میرسد؟
باید دید.
